لام آزمایشگاهی چیست؟
لام آزمایشگاهی یکی از انواع مهم ترین تجهیزات آزمایشگاهی در آزمایشگاه های پزشکی و تحقیقاتی است که برای بررسی دقیق نمونه ها به کار می رود. این لام ها از شیشه ساخته می شوند و به عنوان بستری برای نمونه هایی مثل آزمایش خون، آزمایش ادرار، آزمایش میکروبیولوژی و بافت شناسی استفاده می شوند. لام شیشه ای یک بار مصرف و لام استریل به دلیل جلوگیری از آلودگی اهمیت زیادی دارند. این ابزار در روش هایی مانند رنگ آمیزی گرم، هماتوکسیلین و ائوزین و مشاهده میکروسکوپی کاربرد دارد. لام مخصوص بافت شناسی و لام مخصوص میکروبیولوژی با رعایت استاندارد های بین المللی مثل ISO و FDA، نقش مهمی در تشخیص دقیق بیماری ها دارند. استفاده از لام با کیفیت از برند هایی مثل مرک Merck و سیگما Sigma باعث افزایش دقت آزمایش ها می شود. رعایت ایمنی و مدیریت پسماند در استفاده از لام نیز بسیار مهم است.
تعریف لام آزمایشگاهی
لام آزمایشگاهی به صفحات شفاف و نازکی اطلاق می شود که معمولاً از شیشه یا مواد پلاستیکی ساخته می شوند و به عنوان بستری برای قرار دادن نمونه های مختلف در آزمایشگاه پزشکی یا آزمایشگاه تحقیقاتی استفاده می شوند. این لام ها به دو نوع لام شیشه ای و لام پلاستیکی تقسیم می گردند و در فرآیند هایی مانند نمونه برداری، تهیه لام، رنگ آمیزی نمونه و مشاهده میکروسکوپی نقش اساسی دارند. لام ها معمولاً به صورت یکبار مصرف یا قابل استریل شدن طراحی می شوند و در انواع مختلفی مانند لام استریل، لام مقاوم به حرارت و لام ضد انعکاس تولید می شوند. این ابزار ها به دلیل سطح صاف و شفاف خود، امکان مشاهده دقیق نمونه هایی مانند آزمایش خون، آزمایش میکروبی و آزمایش بافت شناسی را فراهم می کنند. ضخامت استاندارد و کیفیت بالا این لام ها به دقت و قابلیت اطمینان نتایج آزمایش کمک می کند. برای اطمینان از کارایی و ایمنی، لام های آزمایشگاهی باید مطابق با استانداردهای آزمایشگاهی مانند استاندارد ISO ، استاندارد FDA و استاندارد CE تولید شوند.
کاربردهای لام آزمایشگاهی
لام آزمایشگاهی کاربرد های گسترده ای در آزمایشگاه پزشکی و آزمایشگاه تحقیقاتی دارد که شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون: برای بررسی نمونه های خون در سلول شناسی و بیوشیمی، مانند شمارش سلول ها و تشخیص اختلالات خون به کار می رود.
- آزمایش ادرار: جهت بررسی نمونه های ادرار برای شناسایی عفونت ها یا اختلالات کلیوی.
- آزمایش میکروبیولوژی: استفاده در نمونه برداری و رنگ آمیزی گرم برای شناسایی باکتری ها و میکروارگانیسم ها.
- آزمایش بافت شناسی: قرار دادن برش های بافتی روی لام برای بررسی در پاتولوژی و تشخیص بیماری ها.
- رنگ آمیزی نمونه: به کارگیری در روش هایی مانند رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین برای مشاهده ساختار سلولی و بافتی.
- مشاهده میکروسکوپی: فراهم آوردن سطح شفاف و صاف برای بررسی دقیق نمونه ها تحت لام میکروسکوپ.
- آزمایش سلولی: بررسی سلول های جدا شده از بدن برای شناسایی سرطان یا سایر بیماری های سلولی.
- تحقیقات علمی: استفاده در حوزه هایی مانند ژنتیک و زیست شناسی مولکولی برای بررسی DNA، RNA و پروتئین ها.
- تثبیت و خشک کردن نمونه: نگهداری نمونه ها به صورت دائمی برای تجزیه و تحلیل های بعدی.
- آزمایش میکروبی: شناسایی و طبقه بندی میکروارگانیسم ها در میکروبیولوژی.
هر یک از این کاربرد ها نیازمند استفاده از لام های شیشه ای یکبار مصرف یا لام استریل با کیفیت بالا است تا دقت و ایمنی نتایج تضمین شود.
انواع لام آزمایشگاهی
لام آزمایشگاهی به انواع مختلفی تقسیم می شود که هر کدام بر اساس نیازها و کاربردهای خاص طراحی شده اند. به طور کلی می توان انواع آن را به شرح زیر دسته بندی کرد:
لام شیشه ای
- ساخته شده از شیشه با ضخامت استاندارد.
- معمولاً برای مشاهده میکروسکوپی و رنگ آمیزی نمونه استفاده می شود.
- شامل لام یکبار مصرف و لام قابل استریل شدن.
لام پلاستیکی
- سبک تر و مقاوم تر به ضربه نسبت به لام شیشه ای.
- مناسب برای نمونه برداری در محیط کشت آزمایشگاهی، به ویژه در شرایطی که احتمال شکستگی وجود دارد.
- اغلب به صورت لام استریل تولید می شود.
لام ضد انعکاس
- سطح آن به گونه ای طراحی شده است که بازتاب نور را کاهش می دهد.
- مناسب برای مشاهده دقیق نمونه تحت لام میکروسکوپ .
لام مقاوم به حرارت
- برای فرآیندهایی که نیاز به خشک کردن نمونه یا تثبیت نمونه در دماهای بالا دارند.
لام مخصوص بافت شناسی
- برای قرار دادن برش های بافتی در آزمایش بافت شناسی و پاتولوژی.
لام مخصوص خون
- طراحی شده برای بررسی نمونه های خون در آزمایش خون و سلول شناسی.
- لام مخصوص میکروبیولوژی
- مورد استفاده در آزمایش میکروبی و تشخیص بیماری ها از طریق رنگ آمیزی گرم.
لام استریل و غیراستریل
- لام استریل برای محیط های حساس مانند آزمایشگاه پزشکی.
- لام غیراستریل برای کاربردهای عمومی و تحقیقاتی.
لام با کیفیت بالا و استاندارد
- تولید شده تحت استانداردهای آزمایشگاهی مانند استاندارد ISO ، FDA و CE.
- از برندهای معتبر مانند لام برند مرک (Merck) و لام برند سیگما (Sigma).
ویژگی های یک لام خوب
- شفافیت بالا: شفافیت یکی از مهم ترین ویژگی های یک لام خوب است. لام باید سطحی صاف و بدون نقص داشته باشد تا مشاهده میکروسکوپی دقیق امکان پذیر باشد. لام های ضد انعکاس برای کاهش بازتاب نور و بهبود کیفیت تصویر بسیار مفید هستند.
- ضخامت استاندارد: ضخامت لام باید متناسب با استانداردهای بین المللی مانند استاندارد ISO باشد. ضخامت مناسب (معمولاً بین 0.8 تا 1.2 میلی متر) اطمینان می دهد که لام در لام میکروسکوپ به درستی قرار می گیرد و نمونه ها به خوبی قابل مشاهده هستند.
- مقاومت به حرارت: لام مقاوم به حرارت برای فرآیند هایی مانند خشک کردن نمونه یا تثبیت نمونه در دماهای بالا ضروری است.
-مقاومت به مواد شیمیایی: لام باید در برابر مواد شیمیایی مانند محلول های رنگ آمیزی گرم یا رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین مقاوم باشد. این ویژگی از آسیب به سطح لام و از بین رفتن نمونه جلوگیری می‌کند.
- عدم وجود ناخالصی: لام باید کاملاً عاری از ناخالصی ها، ذرات گرد و غبار یا هرگونه نقص سطحی باشد. وجود ناخالصی می تواند به نمونه برداری و مشاهده میکروسکوپی آسیب برساند.
- استریل بودن: لام استریل برای محیط های حساس مانند آزمایش خون، آزمایش میکروبی و تشخیص بیماری ها ضروری است. استریل بودن لام از آلودگی نمونه ها جلوگیری می کند و نتایج آزمایش را دقیق تر می کند.
- مقاومت به شکست: لام ضد شکست برای جلوگیری از آسیب در حین حمل و نقل یا استفاده در آزمایشگاه طراحی شده است. این ویژگی به ویژه در لام پلاستیکی برجسته تر است.
- سطح صاف و یکنواخت: سطح لام باید کاملاً صاف و بدون ناهمواری باشد تا نمونه ها به خوبی روی آن قرار گیرند. این ویژگی به ویژه در آزمایش بافت شناسی و آزمایش سلولی حائز اهمیت است.
- انطباق با استانداردهای بین‌المللی: یک لام خوب باید مطابق با استاندارد های آزمایشگاهی مانند ISO ، FDA و CE تولید شود. این استاندارد ها تضمین می کنند که لام از کیفیت بالایی برخوردار است و برای استفاده در آزمایشگاه های حرفه ای مناسب است.
- قابلیت نگهداری نمونه: لام باید بتواند نمونه ها را به خوبی نگه دارد و از جابجایی آن ها جلوگیری کند. این ویژگی به ویژه در آزمایش میکروبیولوژی و آزمایش بافت شناسی اهمیت دارد.
- تنوع در ابعاد و ضخامت: لام باید در ابعاد مختلف (مانند 25×75 میلی متر یا 50×75 میلی متر) موجود باشد تا بتواند برای انواع نمونه ها مورد استفاده قرار گیرد. تنوع در ابعاد به آزمایشگاه ها اجازه می دهد تا لام مناسب هر نوع آزمایش را انتخاب کنند.
- ایمنی و سازگاری با محیط زیست: لام ایمن باید طوری طراحی شود که در حین استفاده خطری برای کاربر ایجاد نکند. همچنین، مدیریت پسماند لام و دفع لام استفاده شده باید با رعایت اصول زیست محیطی انجام شود.
- برند معتبر: خرید لام آزمایشگاهی از برندهای معتبر مانند لام برند مرک (Merck) یا لام برند سیگما (Sigma) تضمین می‌کند که محصول از کیفیت بالایی برخوردار است.
تفاوت لام و لامل
در جدول زیر تفاوت های میان لام و لامل به صورت دقیق آورده شده است. این مقایسه به درک بهتر نقش هر کدام در فرآیند مشاهده میکروسکوپی کمک می کند. توجه به این تفاوت ها در انتخاب ابزار مناسب بسیار اهمیت دارد.
| ویژگی ها | لامل | لام |
| تعریف | صفحه شفاف و بسیار نازک تر که روی نمونه قرار می گیرد و آن را محافظت می کند |
صفحه شفاف و نازک (معمولاً شیشه‌ای) که به عنوان بستر نمونه استفاده می شود |
| شکل و اندازه |
مربع یا مستطیل کوچک، ابعاد: 22×22 یا 24×40 میلی‌متر، ضخامت کمتر |
مستطیلی، ابعاد استاندارد: 25×75 یا 50×75 میلی‌متر، ضخامت بیشتر |
| کاربرد |
پوشش محافظتی برای نمونه ها، جلوگیری از خشک شدن و تغییر ساختار نمونه |
بستر اصلی برای قرار دادن نمونه ها (مثل خون، بافت، میکروب ها) |
| نحوه استفاده | پس از آماده سازی نمونه، لامل با دقت روی نمونه قرار داده می شود |
نمونه روی لام قرار می‌گیرد و در صورت نیاز رنگ آمیزی می شود |
| مقاومت و ضخامت | بسیار نازک، ظریف و نیازمند به دقت بیشتر در استفاده |
ضخامت بیشتر، مقاوم تر و مناسب حمل و نقل |
| نوع نمونه برداری | برای نمونه های نیازمند محافظت (مثل نمونه های مایع یا رنگ آمیزی شده) | برای نمونه های مشاهده شونده زیر میکروسکوپ (مثل خون، بافت، میکروب ها) |
| قیمت |
ارزان تر، به دلیل اندازه کوچک تر و ضخامت کمتر |
گران تر، به دلیل اندازه بزرگ تر و ضخامت بیشتر |
مشخصات فنی استاندارد لام آزمایشگاهی
لام آزمایشگاهی از جمله وسایل آزمایشگاهی پرکاربرد در آزمایشگاه ها است که باید دارای ویژگی های خاصی باشد تا دقت و صحت آزمایش ها حفظ شود. در اینجا به مشخصات فنی استاندارد لام آزمایشگاهی اشاره می کنیم:
- جنس: لام های آزمایشگاهی معمولاً از شیشه با کیفیت بالا ساخته می شوند. شیشه باید کاملاً شفاف باشد تا امکان مشاهده دقیق نمونه ها فراهم شود.
- ضخامت: ضخامت استاندارد لام های آزمایشگاهی معمولاً بین ۰٫۹ میلی متر تا ۱٫۲ میلی متر است. این ضخامت باید یکنواخت باشد تا در هنگام استفاده، تمرکز میکروسکوپ دچار مشکل نشود.
- ابعاد: اندازه استاندارد لام های آزمایشگاهی معمولاً ۷۵ میلی متر در ۲۵ میلی متر است. این اندازه مناسب برای استفاده در میکروسکوپ ها و قرار دادن نمونه ها به طور صحیح می باشد.
.jpg)
- مقاومت: لام ها باید مقاومت مناسبی در برابر فشار و حرارت داشته باشند. به همین دلیل شیشه های مورد استفاده باید قابلیت مقاومت در برابر تغییرات دما و فشار را داشته باشند.
- پوشش: برخی لام ها دارای پوشش خاصی هستند که از جذب رطوبت و سایر مواد خارجی جلوگیری می کند. این پوشش می تواند برای برخی از آزمایش ها مفید باشد.
- شکل: بیشتر لام ها به شکل مستطیلی ساخته می شوند. این شکل به راحتی در میکروسکوپ قرار می گیرد و برای استفاده راحت تر است.
این مشخصات فنی به عنوان استاندارد برای لام های آزمایشگاهی در نظر گرفته می شود و می تواند بسته به نوع آزمایش و نیازهای خاص متغیر باشد.
نحوه استفاده از لام آزمایشگاهی
آماده سازی لام:
- بررسی ظاهری: قبل از استفاده، لام باید از نظر وجود خراش، ذرات گرد و غبار یا هرگونه نقص سطحی بررسی شود.
استریل کردن لام: در صورت نیاز به لام استریل ، لام باید با استفاده از اتوکلاو، تابش UV یا مواد ضد عفونی کننده (مانند الکل 70%) استریل شود.
قرار دادن نمونه:
- نمونه گیری: نمونه مورد نظر (مانند خون، بافت یا میکروب) به آرامی روی سطح لام قرار داده می شود.
- پخش نمونه: اگر نمونه مایع باشد (مانند خون)، باید به آرامی پخش شود تا لایه ای یکنواخت ایجاد شود.
- رنگ آمیزی نمونه: در صورت نیاز به رنگ آمیزی گرم یا رنگ آمیزی هماتوکسیلین و ائوزین، رنگ ها به درستی روی نمونه اعمال شوند.
قرار دادن لامل:
پس از آماده سازی نمونه، لامل به آرامی روی نمونه قرار داده می شود تا از نمونه محافظت شود و علاوه بر این نیز از فشار زیاد خودداری گردد تا نمونه خرد نشود و آسیب نبیند.
مشاهده میکروسکوپی
لام آماده شده به آرامی زیر لام میکروسکوپ قرار داده می شود و مشاهده نمونه انجام می گردد.
نگهداری لام آزمایشگاهی
قبل از استفاده
- لام های یکبار مصرف: این نوع لام باید در بسته بندی اصلی خود نگهداری شود تا از آلودگی و آسیب جلوگیری شود.
- لام های قابل استفاده مجدد: باید در محیطی خشک، تمیز و عاری از گرد و غبار نگهداری شوند.
بعد از استفاده
- لام های یکبار مصرف: پس از استفاده، باید به صورت ایمن دفع شوند تا از انتقال آلودگی جلوگیری شود.
- لام های قابل استفاده مجدد: باید پس از شست و شو و ضدعفونی، در محلی خشک و تمیز نگهداری شوند.
شرایط محیطی
لام باید دور از حرارت مستقیم، نور شدید و رطوبت بالا نگهداری شود تا از تغییر شکل یا آسیب آن جلوگیری شود.
شست و شو و تمیز کردن لام آزمایشگاهی
مواد مورد استفاده:
- آب مقطر: برای شست و شوی اولیه لام.
- الکل 70%: برای ضد عفونی و پاک کردن لکه های چربی یا آلودگی.
- صابون مخصوص آزمایشگاهی: برای پاک کردن لکه های سخت.
- اسید ملایم (در صورت نیاز): برای پاک کردن لکه های معدنی یا رسوبات.
مراحل شست و شو:
- شست و شوی اولیه : لام را با آب مقطر بشویید تا بقایای نمونه یا رنگ آمیزی از بین رود.
- استفاده از مواد تمیزکننده: در صورت وجود لکه های سخت، از صابون مخصوص یا الکل استفاده کنید.
- شست و شوی نهایی: لام را دوباره با آب مقطر بشویید تا هرگونه بقایای مواد تمیز کننده از بین برود.
- خشک کردن لام: لام را در محیطی خشک و تمیز قرار دهید یا از کاغذ بدون پرز برای خشک کردن آن استفاده کنید.
ضدعفونی کردن:
پس از شست و شو، لام را با الکل 70% ضد عفونی کنید. در صورت نیاز به استریل سازی کامل، از اتوکلاو یا تابش UV استفاده کنید.
نکات مهم در استفاده و نگهداری
- رعایت اصول ایمنی: در حین کار با لام، از دستکش و وسایل حفاظتی استفاده کنید تا از آسیب جلوگیری شود.
- مدیریت پسماند: لام های یکبار مصرف و لام های آلوده باید طبق اصول مدیریت پسماند آزمایشگاهی دفع شوند.
- جلوگیری از خراش: در حین شست و شو یا استفاده، از تماس لام با سطوح سخت یا زبر خودداری کنید.
برندهای لام آزمایشگاهی
لام آزمایشگاهی از برند های مختلفی تولید می شود که هر کدام با توجه به کیفیت، مصالح به کار رفته و کشور سازنده، قیمت متفاوتی دارند.
| نام برند | کشور | ویژگی |
| **Marienfeld** | آلمان | کیفیت بسیار بالا، شفافیت زیاد، ضخامت یکنواخت، بدون ناخالصی |
|
**Paul Marienfeld** |
آلمان |
مقاوم در برابر شکستگی، مناسب برای تست های میکروسکوپی دقیق |
|
**Sail Brand** |
چین |
قیمت مناسب، کیفیت قابل قبول، مناسب برای تست های عمومی آزمایشگاهی |
|
**Citoglas** |
چین | شفافیت بالا، بسته بندی منظم، مناسب برای کار های تخصصی تر |
|
**Knittel Glass** |
آلمان |
تولید لام های چسب دار، رنگی و خاص برای کاربرد های تخصصی |
|
**Thermo Scientific** |
آمریکا |
تولید انواع لام های میکروسکوپی، مناسب برای کار های تحقیقاتی و بالینی |
|
**Menzel Gläser** |
آلمان |
ضخامت یکنواخت، مناسب برای استفاده در آزمایشگاه های تخصصی و پیشرفته |
| **Sigma Aldrich** | آمریکا - تحت مرک | بیشتر توزیع کننده، بعضی لام ها با لیبل خودش عرضه می شوند |
| **Merck** | آلمان | تمرکز بر مواد شیمیایی، لام ها معمولا از تولید کننده های دیگر تامین می شوند |
عوامل موثر بر قیمت لام آزمایشگاهی
لام آزمایشگاهی یکی از پر مصرف ترین تجهیزات در آزمایشگاه های تشخیص طبی، آموزشی و تحقیقاتی است. با وجود ظاهر ساده این ابزار، فاکتور های مختلفی وجود دارد که می توانند بر قیمت لام آزمایشگاهی تاثیر بگذارند. در ادامه مهم ترین این عوامل را بررسی می کنیم.
- جنس لام: لام های آزمایشگاهی معمولا از شیشه یا پلاستیک تولید می شوند. لام های شیشه ای به دلیل شفافیت بالا و مقاومت حرارتی، قیمت بالاتری نسبت به نمونه های پلاستیکی دارند.
- ابعاد و ضخامت: ابعاد استاندارد لام ها ۷۵ در ۲۵ میلی متر است. لام هایی با ابعاد یا ضخامت های خاص، معمولا با قیمت بیشتری عرضه می شوند.
- لبه های صیقلی: وجود لبه های صیقلی باعث افزایش ایمنی در هنگام استفاده می شود و به همین دلیل، لام هایی با لبه های صیقلی قیمت بالاتری دارند.
- بسته بندی استریل: برخی از لام ها به صورت استریل و در بسته بندی های ویژه ارائه می شوند که این موضوع موجب افزایش قیمت آن ها می شود.
.jpg)
- مقدار سفارش: خرید عمده معمولا منجر به کاهش قیمت واحد می شود و بسیاری از تأمین کنندگان برای سفارش های حجیم، تخفیف هایی در نظر می گیرند.
- برند تولید کننده: برند های معتبر، به دلیل کیفیت تضمین شده و خدمات پس از فروش، قیمت بالاتری دارند.
- محل تولید: لام های تولید داخل کشور معمولا قیمت مناسب تری دارند، در حالی که کیفیت نمونه های وارداتی ممکن است بالاتر باشد.
- ویژگی های خاص: وجود ویژگی هایی مانند مقاومت شیمیایی یا خاصیت ضد مه، می تواند قیمت نهایی لام را افزایش دهد.
سوالات متدوال
1. نحوه استفاده از لام برای آزمایش خون چگونه است؟
نمونه خون به صورت یکنواخت روی سطح لام پخش شده و با رنگ آمیزی مناسب آماده مشاهده می شود.
2. لام پلاستیکی چه مزیتی نسبت به لام شیشه ای دارد؟
لام پلاستیکی مقاوم تر به ضربه و مناسب برای محیط هایی با خطر شکستگی است.
3. چگونه می توان لام را استریل کرد؟
لام را می توان با قرار دادن در اتوکلاو یا تابش UV استریل کرد.
4. لامل چرا باید نازک باشد؟
پنازک بودن لامل از تداخل در مشاهده دقیق نمونه زیر میکروسکوپ جلوگیری می کند.
5. چرا لام باید عاری از ناخالصی باشد؟
وجود ناخالصی می تواند به نمونه آسیب زده و دقت آزمایش را کاهش دهد.
6. لام ضد انعکاس چه کاربردی دارد؟
لام ضد انعکاس برای کاهش بازتاب نور و بهبود کیفیت تصویر در مشاهده میکروسکوپی استفاده می شود.
7. چگونه می توان لام را برای نگهداری بلند مدت آماده کرد؟
با استفاده از مواد تثبیت کننده و قرار دادن لامل روی نمونه، لام برای نگهداری آماده می‌شود.
8. لام مقاوم به مواد شیمیایی چه ویژگی خاصی دارد؟
این لام ها در برابر مواد شیمیایی مانند رنگ آمیزی گرم و هماتوکسیلین مقاوم هستند.
9. چرا لام باید در بسته بندی اصلی خود نگهداری شود؟
بسته بندی اصلی از آلودگی و آسیب فیزیکی لام جلوگیری می‌کند.
10. لام با ضخامت غیراستاندارد چه مشکلی ایجاد می کند؟
ضخامت غیراستاندارد می تواند باعث قرارگیری نادرست لام در لام میکروسکوپ شود.
آدرس: تهران ، اتوبان چمران جنوب - نرسیده به میدان توحید- باقرخان غربی -پلاک ۱۰۱ - واحد ۳
شما میتوانید با تماس با کارشناسان ایمن گستر شیمی از مشاوره رایگان استفاده کرده و ما به صورت کامل پاسخگوی سوالات شما عزیزان هستیم ، همچنین اگر کالای خاصی مد نظر شما باشد در تهیه آن شما را راهنمایی کنیم .